Przemysł 4.0

Rola wartości w transformacji cyfrowej przemysłu

Adhocowa transformacja cyfrowa – choroba naszych czasów?

Unowocześnianie produkcji, wdrażanie nowych narzędzi, wspieranie pracowników w najbardziej powtarzalnych zadaniach – filary transformacji cyfrowej były ostatnimi czasy języczkiem u wagi liderów przemysłu. Pandemia koronawirusa i związane z nią lockdowny sprawiły bowiem, że w wielu firmach produkcyjnych niezautomatyzowane, pozbawione możliwości pracy zdalnej systemy stały się prawdziwym utrapieniem.

Fabryki podjęły się zatem błyskawicznej digitalizacji, chcąc utrzymać tempo i rytm produkcji. Uwolnienie potencjału technologii (jak np. Big Data czy IIoT), nowoczesnego oprogramowania (jak np. zaawansowane MESy) czy gromadzonych danych jest jednak niemożliwe bez właściwego zarządzania i przywództwa. Zapominanie o kulturze organizacyjnej w procesie „blitz-digitalizacji” skutkuje zatem niepowodzeniami na drodze do cyfryzacji, niezadowoleniem zespołu i – w skrajnym przypadku – upadkiem całej inicjatywy.

Wartości w przemyśle 4.0

Chcąc skutecznie digitalizować firmę produkcyjną, musimy zatem wrócić do absolutnych fundamentów biznesowego świata – wartości.

Zdajemy sobie sprawę, jak mglisty i niejednoznaczny jest to termin. Potraktujmy zatem „wartości” jako kluczowe przekonania i założenia, w myśl których funkcjonujemy jako zespół i cała organizacja. Fundamenty, na których opieramy kulturę organizacyjną. Podstawowe drogowskazy, które pokazują nam, którą ścieżką podążać w przypadku strategicznych dylematów.

Uzależniając się od technologii i dążąc do wspomnianej cyfryzacji, często zapominamy, że sercem firmy są tak naprawdę ludzie. Świat przemysłu 4.0 nie jest tutaj wyjątkiem. Do fabryki przyszłości także powinniśmy przychodzić z uśmiechem – nawet w poniedziałek o 8 rano.

Funkcjonowanie w myśl wartości ma także przełożenie na bardziej „twarde” aspekty działania przedsiębiorstwa. Badania zamieszczone na łamach Strategic Management Journal^[1] oraz Society for Human Resource Management^[2] wskazują na czytelny związek między budowaniem firmy na bazie wartości a efektywnością biznesu. Organizacje działające w ten sposób z jednej strony ograniczały koszty (pracownicy rzadziej odchodzili z firmy, co redukowało wydatki związane z rekrutacją i adaptacją nowozatrudnionych), a z drugiej, osiągały lepsze wyniki sprzedażowe. Nie bez znaczenia była także ogólna satysfakcja z pracy i przywiązanie do firmy, co przekładało się na oba wspomniane obszary.

Kluczowe wartości w transformacji cyfrowej

A zatem, wiemy już, że transformacja cyfrowa i zarządzanie biznesem w myśl wartości przynosi wymierne skutki dla organizacji. Jak jednak wskazać te wartości, które będą kluczowe dla procesu digitalizacji firmy produkcyjnej?

Tutaj również z pomocą przychodzą nam badania. Eva Hartl i Thomas Hess zapytali niedawno 25 ekspertów z obszaru produkcji i zarządzania kapitałem ludzkim o najistotniejsze wartości z punktu widzenia transformacji cyfrowej^[3]. Wyłonili w ten sposób 10 cech, jakimi powinna się charakteryzować kultura organizacyjna, z których 5 możemy uznać za szczególnie istotne dla firmy produkcyjnej:

1. Otwartość na zmianę

Zdaniem ekspertów to kluczowa wartość, która stanowi absolutną bazę transformacji cyfrowej. Nic dziwnego, proces ten wymaga wielu zmian – w wykorzystywanych narzędziach, metodach pracy, potrzebnych kompetencjach – które nie każdy zespół jest w stanie zaakceptować. Rolą liderów transformacji jest zatem nie tylko nadzór nad wdrażaniem kolejnych etapów procesu, ale także „ewangelizowanie” kolejnych modyfikacji. Tylko poinformowani i działający w myśl wizji pracownicy będą z zaangażowaniem i zapałem transformować firmę produkcyjną.

2. Klientocentryczność

Orientacja na klienta to drugi z fundamentów cyfrowej transformacji. Na koniec dnia to bowiem odbiorca końcowy ma być beneficjentem zmian, których dokonujemy w wewnętrznych procesach.

Budowanie workflow, jak również aktualizowanie rynkowej oferty muszą być zatem dokonywane ze stale dochodzącym z tyłu głowy „głosem klienta”. Eksperci wskazują ponadto, że komunikowanie właśnie tej wartości sprawia, że sami pracownicy mają poczucie niezbędności całego procesu. Dzięki klientocentrycznemu podejściu rozumieją bowiem, że digitalizacja jest konieczna właśnie z racji konieczności zaspokojenia zmieniających się potrzeb odbiorców^[4]. Trudno o lepszą motywację w firmie zorientowanej na klienta!

3. Proinnowacyjność i chęć do nauki

Dla wielu pracowników firmy produkcyjnej technologie, które planujemy zaimplementować w ramach transformacji cyfrowej, będą zupełną nowością. Terminy takie jak Big Data, cyfrowe bliźniaki i Industrial Internet of Things wciąż brzmią bowiem jak rodem z książek Lema, co utrudnia zrozumienie ich istotności dla działania fabryki.

Regularne szkolenia i komunikacja z pracownikami każdego szczebla są zatem kluczowe dla transformacji cyfrowej. Oswajanie zespołu z nowościami i budowanie w nim potrzeby poznawania nowości przysłuży się firmie także po zakończeniu procesu – innowacji w produkcji nigdy bowiem za wiele!

4. Zwinność

Transformacja cyfrowa jest procesem wieloobszarowym i zakrojonym na dłuższy okres, dlatego nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich wydarzeń, które będą mieć miejsce. Organizacje zwinne mają zatem pewną przewagę w tym obszarze – są bowiem zdolne do modyfikacji planów i błyskawicznej reorganizacji. Warto kultywować zatem kulturę agile (oczywiście o ile to możliwe), która może się okazać katalizatorem drobnych zmian, które będziemy musieli wdrożyć.

5. Przedsiębiorczość

Ostatnią z wartości, o której chcielibyśmy wspomnieć, jest – często pomijana w firmach produkcyjnych – przedsiębiorczość. Proces cyfryzacji może być znakomitym momentem na wyłanianie innowacyjnych pomysłów i promowanie wewnętrznych inicjatyw. Komunikowanie tej wartości i otwartość na idee całego zespołu (bez względu na szczebel) powinno poskutkować wypracowaniem koncepcji, mini-procesów czy nawet pełnoprawnych produktów, których zupełnie nie planowaliśmy na etapie budowania procesu transformacji.

Transformacja kreująca wartość

Wartości, o które zadbamy przy okazji transformacji cyfrowej, zaowocują – nomen omen – wartością, którą jako organizacja kreujemy dla naszych klientów. Jak bowiem wskazaliśmy, budowanie firmy produkcyjnej w oparciu o powszechnie akceptowane i wyznawane przez cały zespół zasady skutkuje nie tylko pozytywnym „klimatem wewnątrz fabryki”, ale także biznesową skutecznością. Klientocentryczność i proinnowacyjne podejście, które wypracujemy w trakcie procesu transformacji, będzie także stanowić również istotną wartość naszej rynkowej oferty. Klienci nam za to podziękują! 😉

Jako ASTOR wspieramy rozmaite przedsiębiorstwa w procesach robotyzacji, cyfryzacji i automatyzacji. I musimy zaznaczyć, że hasło „liczą się ludzie”, którym kierujemy się wewnątrz naszej firmy, ląduje na sztandarach także podczas pracy dla innych firm. Wiemy bowiem doskonale, że transformacja cyfrowa oparta na wartościach to klucz do wzmocnienia kultury organizacyjnej i wyniesienia biznesowej efektywności na wyższy poziom.

[1] Datta, D. K. (1991). Organizational fit and acquisition performance: Effects of post-acquisition

integration. Strategic Management Journal, 12, 282 -297

[2] Society for Human Resource Management. (2017). 2017 Talent Acquisition Benchmarking

Report. Retrieved from https://www.shrm.org/hr-today/trends-and-forecasting/research-andsurveys/Documents/2017-Talent-Acquisition-Benchmarking.pdf

[3] Hartl, E., Hess, T. (2017). The Role of Cultural Values for Digital Transformation: Insights from a Delphi Study. Twenty-third Americas Conference on Information Systems, Boston, 2017

[4] Fitzgerald, M., Kruschwitz, N., Bonnet, D., and Welch, M. (2014). Embracing Digital Technology: A New

Strategic Imperative. MIT Sloan Management Review (55:2), pp. 1-12