Dynamiczny rozwój robotyzacji w przemyśle i dla przemysłu [Raport IFR 2021]

Tendencja ta była zdominowana przez pozytywne zmiany na rynku chińskim, co zrekompensowało kurczenie się innych rynków. Był to trzeci najbardziej udany rok w historii dla branży robotyki, po roku 2018 i 2017.

Annual installations of industrial robots 2015-2020 and 2021*-2024* ’000 of units *forecast +6% p.a. Source: World Robotics 2021

Liczba zainstalowanych robotów przemysłowych rocznie w latach 2015-2020 oraz 2021*-2024*, w tys. sztuk. *prognoza +6% rocznie Źródło: World Robotics 2021

„Gospodarki w Ameryce Północnej, Azji i Europie nie doświadczyły spadków spowodowanych Covid-19 w tym samym czasie” – mówi Milton Guerry, prezes Międzynarodowej Federacji Robotyki (International Federation of Robotics). „Napływ nowych zamówień i produkcja w chińskim przemyśle wytwórczym zaczęły gwałtownie rosnąć w II kw. 2020 r. Gospodarka Ameryki Północnej zaczęła się ożywiać w drugiej połowie 2020 r., a Europa podążyła za nią nieco później”.

„Oczekuje się, że globalna liczba instalacji robotów mocno odbije i wzrośnie o 13% do 435.000 sztuk w 2021 roku, przekraczając tym samym rekordowy poziom osiągnięty w 2018 r.” – informuje Milton Guerry. „Oczekuje się, że liczba zainstalowanych robotów w Ameryce Północnej wzrośnie o 17% do niemal 43.000 sztuk, w Europie – o 8% do niemal 73.000 sztuk, w Azji – przekroczy próg 300.000 sztuk, a wynik z ubiegłego roku zostanie poprawiony o 15%. Oczekuje się, że w 2021 r. niemal wszystkie rynki Azji Południowo-Wschodniej będą rosły w tempie dwucyfrowym”.

Roboty przemysłowe w Azji, Europie i obu Amerykach – zarys sytuacji

Japonia pozostała drugim po Chinach największym rynkiem zbytu dla robotów przemysłowych, chociaż japońska gospodarka została mocno dotknięta pandemią Covid-19: w 2020 r. sprzedaż spadła o 23%, osiągając poziom 38.653 zainstalowanych urządzeń. Był to drugi rok spadków po szczytowej wartości 55 240 sztuk w 2018 r. W przeciwieństwie do Chin, popyt ze strony przemysłu elektronicznego i motoryzacyjnego w Japonii był słaby. Japońskie zasoby operacyjne robotów osiągnęły w 2020 r. poziom 374.000 sztuk (+5%).

Perspektywy na rok 2021 są pozytywne z przewidywanym wzrostem PKB na poziomie 3,7%. Oczekuje się, że japoński rynek robotyki wzrośnie o 7% w 2021 r., a w 2022 r. wzrośnie o kolejne 5%. Niezależnie od krajowego rynku robotyki, popyt na japońską robotykę zapewnią główne kierunki eksportu. Mimo że znaczna część produkcji jest obecnie ulokowana w Chinach, 36% japońskiego eksportu robotyki i technologii automatyzacji trafiło właśnie do Chin. Kolejne 22% eksportu to Stany Zjednoczone.

Republika Korei była czwartym największym rynkiem robotów pod względem rocznej liczby instalacji, po Japonii, Chinach i Stanach Zjednoczonych. Instalacje robotów zmniejszyły się o 7% do 30.506 sztuk w 2020 r. Zasoby operacyjne robotów oszacowano na poziomie 342 983 sztuk (+6%).

Zorientowana na eksport gospodarka radziła sobie do tej pory z pandemią nadzwyczaj dobrze. W 2020 r. PKB zmniejszył się zaledwie o 1%, a w latach 2021 i 2022 oczekuje się silnego wzrostu PKB o +4% i +3%. W przemyśle elektronicznym, a w szczególności w przemyśle półprzewodników, dokonywane są znaczne inwestycje. Uruchomiony w maju 2021 r. program wsparcia inwestycji dodatkowo zwiększy inwestycje w maszyny i sprzęt. Przewiduje się, że zapotrzebowanie na roboty zarówno ze strony przemysłu elektronicznego, jak i dostawców z branży motoryzacyjnej wzrośnie znacząco o 11% w 2021 r., ze średnim wzrostem na poziomie 8% w kolejnych latach.

Robotyzacja w Europie

Liczba zainstalowanych  robotów przemysłowych spadła w Europie o 8% do 67.700 sztuk w 2020 r. Był to drugi rok spadków po szczytowej liczbie 75.560 sztuk w 2018 r. Popyt ze strony przemysłu motoryzacyjnego spadł o kolejne 20%, podczas gdy popyt ze strony szeroko pojętego przemysłu wzrósł o 14%.

Niemcy, które należą do pięciu największych rynków zbytu robotów przemysłowych na świecie (Chiny, Japonia, Stany Zjednoczone, Korea, Niemcy) posiadały 33% udział w całkowitej liczbie instalacji w Europie. Kolejne miejsca zajęły Włochy z 13% i Francja z 8%.

Liczba zainstalowanych robotów przemysłowych w Niemczech utrzymała się w 2020 r. na poziomie około 22 300 sztuk. Jest to trzecia najwyższa liczba instalacji w historii, co stanowi niezwykły wynik biorąc pod uwagę pandemię, która zdominowała rok 2020. Niemiecki przemysł robotyki napędzany wzmożonym handlem zagranicznym wychodzi z kryzysu. Oczekuje się, że popyt na roboty w Niemczech będzie rósł powoli, głównie dzięki popytowi na tanie roboty w przemyśle ogólnym i sektorami pozaprodukcyjnymi.

W Wielkiej Brytanii liczba zainstalowanych robotów przemysłowych wzrosła o 8% do 2.205 sztuk. Przemysł motoryzacyjny wzrósł o 16% do 875 urządzeń, co stanowi 40% instalacji w Wielkiej Brytanii. Branża żywności i napojów prawie podwoiła liczbę swoich instalacji ze 155 sztuk w 2019 r. do 304 w 2020 r. (+96%). Branża żywności i napojów z wysokim udziałem pracowników zagranicznych, często z Europy Wschodniej, boryka się z ogromnym niedoborem siły roboczej.

W związku z nałożeniem się na siebie problemu ograniczeń w przemieszczaniu się związanych z Covid-19 i Brexitem, przewiduje się, że w latach 2021 i 2022 popyt na roboty w Wielkiej Brytanii będzie silnie rósł – w tempie dwucyfrowym. Modernizacja brytyjskiego przemysłu wytwórczego zostanie przyśpieszona za pomocą znaczących bodźców podatkowych. Nowo zainstalowane 2.205 robotów przemysłowych w Wielkiej Brytanii to około dziesięć razy mniej niż w Niemczech (22.302 sztuk robotów), około cztery razy mniej niż we Włoszech (8.525 sztuk) i mniej niż połowa we Francji (5.368 sztuk).

Robotyzacja w Ameryce Północnej

Biorąc pod uwagę obie Ameryki, największym użytkownikiem robotów przemysłowych z 79% udziałem we wszystkich instalacjach w regionie, są Stany Zjednoczone. Kolejne miejsca zajmują Meksyk (9%) i Kanada (7%).

Liczba nowych instalacji robotów przemysłowych w Stanach Zjednoczonych spadła o 8% w 2020 r. Był to drugi rok spadków po ośmiu latach wzrostu. Podczas gdy popyt na roboty w branży motoryzacyjnej znacznie spadł w 2020 r. (10.494 sztuk, -19%), liczba instalacji w branży elektrycznej/elektronicznej wzrosła o 7% do 3.710 sztuk. Zasoby operacyjne w Stanach Zjednoczonych wzrosły o 6% CAGR (skumulowany roczny wskaźnik wzrostu) od 2015 r.

Ogólne oczekiwania wobec rynku północnoamerykańskiego są bardzo pozytywne. Obecnie trwa silne ożywienie, a powrotu do poziomu sprzed kryzysu w zakresie instalacji robotów przemysłowych można spodziewać się w 2021 r. Przewidywany wzrost liczby instalacji robotów w 2021 r. wyniesie 17%. Pokryzysowe ożywienie gospodarcze spowoduje dodatkowy wzrost gospodarczy na niskim dwucyfrowym poziomie w roku 2022 i kolejnych latach.

Electronics now major customer of industrial robots Annual installations of industrial robots by customer industry – World 1,000 units Electrical/electronics Automotive Metal and machinery Plastic and chemical products   Food All others Unspecified Source: World Robotics 2021

Przemysł elektroniczny stał się głównym nabywcą robotów przemysłowych Liczba zainstalowanych robotów przemysłowych rocznie, w tys. sztuk, według branży klienta – Świat 1 000 sztuk Elektryczna/elektroniczna Motoryzacyjna Metalowa i maszynowa Tworzyw sztucznych i produktów chemicznych Spożywcza Wszystkie pozostałe Nie określono Źródło: World Robotics 2021

Rynek robotyzacji w Polsce w opinii ekspertów

„Zarówno w Polsce, jak i krajach Europy Środkowo-Wschodniej z roku na rok obserwujemy systematyczny wzrost ilości wdrożonych robotów przemysłowych. Dzieje się to za sprawą coraz mniejszej liczby osób chętnych do pracy fizycznej, wzrostu kosztów pracy, odpływu wykwalifikowanych pracowników do krajów Europy Zachodniej (np. spawaczy) oraz czynników demograficznych (coraz mniejsza liczba osób w wieku produkcyjnym)” – mówi Wojciech Trojniar, menedżer w dziale rozwoju sprzedaży Kawasaki Robotics w firmie ASTOR i Kawasaki Robotics CEE Hub.

W Polsce coraz częściej na robotyzację decydują się małe i średnie firmy, które jeszcze kilka lat temu w ogóle nie rozważały takiej możliwości. Obecnie stają one przed wyborem inwestycji w robotyzację i utrzymanie ciągłości produkcji lub w obliczu rezygnacji ze zleceń z powodu zbyt małej ilości pracowników.

„Najbardziej popularne zastosowania robotów przemysłowych Kawasaki Robotics i EPSON z punktu widzenia realizowanych przez nas projektów to zrobotyzowane spawanie, paletyzacja i obsługa maszyn. Obserwujemy tu bardzo dynamiczny wzrost zainteresowania robotyzacją i pracujemy nad nowymi rozwiązaniami technologicznymi z partnerskimi firmami integratorskimi” – dodaje Wojciech Trojniar.

Perspektywy rozwoju światowego rynku robotyzacji 2022+

Oczekuje się, że w 2022 r. pokryzysowe odbicie lekko osłabnie w skali globalnej. W latach 2021-2024 przewiduje się coroczny wzrost w średnim jednocyfrowym tempie. Niewielkie spadki mogą wystąpić jako efekt statystyczny, „nadrobienie” ich nastąpi w 2022 lub 2023 r. Jeśli taka anomalia będzie miała miejsce, nie zakłóci ona ogólnego trendu wzrostowego. Eksperci przewidują, że w 2024 r. zostanie osiągnięta psychologiczna granica 500.000 robotów przemysłowych instalowanych rocznie na całym świecie.

Źródło: Raport IFR 2021, https://ifr.org/ifr-press-releases/news/robot-sales-rise-again