Jak podłączyć rygiel?
Kurs podłączania i konfigurowania przekaźników bezpieczeństwa dla maszyn i stanowisk produkcyjnych odc.8

To już ostatni odcinek naszego kursu podstaw podłączania przekaźników bezpieczeństwa. Tym razem dowiesz się więcej na temat rygli w bezpieczeństwie. Poznasz nieco teorii, pokażemy Ci także na praktycznym przykładzie, jak może wyglądać schemat podłączeniowy takiego rozwiązania.

Rygle w systemach bezpieczeństwa

Rygle stanowią gałąź wyłączników krańcowych. Konkretnie mamy tu na myśli wyłączniki krańcowe mechaniczne kodowane. Więcej na temat teorii dotyczącej krańcówek i ich podziału znajdziesz w poprzednim odcinku.

Rygle składają się z dwóch elementów – aktywatora (klucza) i elementu wykonawczego. Zasada ich działania jest bardzo prosta: wyciągnięcie klucza z elementu wykonawczego powoduje zadziałanie systemu bezpieczeństwa, a więc zwarcie lub rozwarcie styków wewnątrz układu.

Czym różnią się rygle od klasycznych krańcówek mechanicznych kodowanych? Funkcją ryglowania. Oznacza to, że wyciągnięcie elementu wykonawczego jest zależne od zezwolenia, a więc podania napięcia na cewkę zasilającą rygiel. Zasilenie cewki powoduje zwolnienie rygla. Stan ten nie aktywuje systemu bezpieczeństwa, zezwala tylko na wyciągnięcie aktywatora. Dopiero aktywator powoduje reakcję.

Dlatego też rygle stosowane są najczęściej w drzwiach, oknach, klapach czy ruchomych osłonach, które muszą zostać fizycznie zablokowane, aby uniemożliwić wtargnięcie osób trzecich w niebezpieczny sektor.

Zamki ryglowane i rodzaje rygli

Rygle można rozróżnić w zależności od sposobu zadziałania styków w momencie wyciągnięcia aktywatora lub załączenia/wyłączenia cewki. Mowa tutaj o dwóch rodzajach rygli: Make Before Brake i Brake Before Make.

W przypadku rygli Brake Before Make w momencie przełączenia się styków występuje moment, w którym wszystkie styki są rozwarte. Make Before Break działa dokładnie odwrotnie, a więc przed przełączeniem się styków wystąpi moment, w którym wszystkie styki zostaną zwarte.

W związku z ogólnymi zasadami bezpieczeństwa, w praktyce zdecydowanie częściej spotykane są rygle Brake Before Make.

Oprócz prostych rygli możesz spotkać również zamki ryglowane. Działają one dokładnie tak samo jak rygle, jednak mają postać bardziej przypominającą klasyczną klamkę do drzwi.

Sam rygiel sterowany jest w nich kluczem, czyli tak jak w zwykłych drzwiach.

Jak podłączyć rygiel do przekaźnika bezpieczeństwa?

Skoro poznałeś/aś już teorię na temat rygli i tego jak się je stosuje, pora przejść do części praktycznej. W poniższym przykładzie zasymulujemy najczęściej spotykane zastosowanie rygli, a więc blokadę drzwi. W układzie bezpieczeństwa rygiel będzie monitorowany przez przekaźnik XPSUAF13AP. Sam sygnał zwalniania rygla będzie zadawany poprzez dodatkowy przycisk zewnętrzny.

Zacznij od przekaźnika. Do obsługi rygla, w przypadku przekaźników Preventa, możesz wykorzystać te same funkcje, które obsługują E-STOP i wyłączniki krańcowe, a więc 1 lub 2. Przy czym, w przypadku rygla lepiej będzie zrezygnować z synchronizacji – aktywator i cewka rygla powinny mieć możliwość działania niezależnie od siebie. Dlatego wybierz na pokrętle funkcję 2.

Przejdź teraz do konfiguracji trybu START. W przypadku tej instalacji najlepiej będzie ponownie aktywować układ pojedynczym wciśnięciem, a więc monitorowaniem zbocza. W związku z tym wybierz pozycję 3 na pokrętle trybu START.

Następnie przejdź do podłączenia rygla. W tym przypadku musisz obsłużyć 3 sygnały: sygnał aktywatora, cewki i rygla. Dwa z nich należy podłączyć do przekaźnika. Zacznij od podłączenia zewnętrznego przycisku, podającego napięcie 24V na rygiel – są to złącza E1 i E2.

W kolejnym kroku podłącz sygnały do przekaźnika, a więc styki 21 i 22 rygla do styków S11 i S12 przekaźnika oraz styki 51 i 52 do styków S21 i S22 przekaźnika.

Na wyjściu przekaźnika możesz podłączyć urządzenie, które ma zostać odłączone w przypadku zadziałania układu. Na potrzeby tego przykładu, w schemacie zawarto styk rozwierający zasilenie silnika jednofazowego.

Na koniec podłącz przycisk zadający sygnał RESET do wejść Y1 i Y2. Pełen schemat podłączenia prezentuje się następująco:

Oznaczenia X1 i X2 na schemacie to lampki sygnałowe, umieszczone na froncie obudowy rygla.

Tak skonfigurowany układ zadziała następująco: zwolnienie rygla nastąpi wyłącznie w momencie wciśnięcia przycisku S6. Jeżeli rygiel zostanie zwolniony, pojawi się możliwość wyciągnięcia aktywatora, co spowoduje zadziałanie układu i odłączenie zasilania silnika jednofazowego.

Był to ostatni odcinek naszego kursu. Na przestrzeni 8 odcinków dowiedziałeś/aś się, czym są najczęściej używane elementy układów bezpieczeństwa, a także jak podłączać je do przekaźników bezpieczeństwa. Wiedza ta pozwoli Ci na podstawowe zabezpieczenie maszyny lub stanowiska pracy przed różnymi zagrożeniami.

Jeżeli masz dodatkowe pytania, serdecznie zachęcamy do kontaktu – dane znajdziesz poniżej.

Do zobaczenia w kolejnych materiałach!